Nguy cơ mất tiền của các nhà đầu tư Viêt không phải Bitcoin mà là các đồng tiền ảo đa cấp (MLM)

Gần đây những đồng coin như Ripple, Ethereum, Stellar… được tăng giá một cách kỷ lục, ngoài những đồng coin đó còn có những đồng coin được gọi vốn bằng hình thức đa cấp (MLM) mà cộng đồn coin Việt nên cân nhắc trước khi tham gia để tránh tiền mất.

Khi Bitcoin bị lợi dụng, ICO biến tướng thành trò lừa đảo đa cấp!

Theo Ông Trần Hữu Đức – CLB Fintech Vietnam, hiện có hai loại tiền ảo dựa trên Blockchain, trong đó loại thứ nhất là những cái tên quen thuộc như Bitcoin, Ethereum,…. Loại thứ 2 là tiền ảo sinh ra thông qua ICO dựa trên nền tảng khác mà phổ biến là dựa trên Ethereum. Việc đầu tư vào ICO có nhiều rủi ro, thực chất là hình thức gọi vốn trước khi thực hiện dự án thông qua phát hành tiền ảo. Sau này ICO được thổi phồng lên một cách quá đáng nhiều trường hợp các doanh nghiệp ICO lấy tiền xong bỏ trốn.

Có thể tạm chia 2 loại ICO là ICO thuần chủng và ICO MLM (đa cấp). ICO thuần chủng là những dự án tiền điện tử có ứng dụng rõ ràng và giúp giải quyết một vấn đề nào đó trong xã hội, cuộc sống. ICO MLM cũng tương tự được xây dựng trên công nghệ Blockchain nhưng có mô hình phát triển đẩy giá đồng coin dựa vào cơ chế “Lending”. Người sản xuất đồng coin MLM bán coin đó cho người mua, người mua dùng đồng coin này cho nhà sản xuất vay lại với lãi suất nào đó (thường rất cao). ICO MLM thông thường có xuất xứ không rõ ràng, thông tin người phát triển như là ai, ở đâu, nước nào…đều là ẩn danh. Việc để xác định một ICO MLM có lừa đảo hay không dường như không có căn cứ nào mà chỉ có thể chờ đợi.

Một số hoạt động ICO buộc nhà đầu tư chỉ được góp vốn bằng Bitcoin, Ethereum,….Ví dụ như để tham gia góp vốn vào Dropdeck, người đầu tư phải nạp Ethereum với mức quy đổi 1ETH=14.000 DDD. Trong khi đó, nhiều ICO hiện nay ở Việt Nam đang kêu gọi góp vốn bằng chính VNĐ hoặc USD để đổi mấy một mã tiền ảo khác.

Những người kêu gọi đầu tư thường lấy dẫn chứng sự tăng giá phi mã của Bitcoin và một số đồng tiền khác để đánh vào tham vọng làm giàu của các nhà đầu tư. Họ quảng cáo sức nóng của Bitcoin, nhiều người đã giàu lên từ Bitcoin như thế nào, một số sàn giao dịch lớn trên thế giới đã chấp nhận Bitcoin ra sao để từ đó dẫn dắt nhà đầu tư tham gia góp vốn vào các tiền ảo MLM.

Theo các báo cáo của Similarweb về lượng truy cập tháng 12/2017 tại các trang web tiền ảo MLM, thường thấy lượng truy cập của Việt Nam chiếm các vị trí top. Trên những trang web tiền ảo đa cấp mà nhiều người Việt Nam quan tâm như Bitdeal, iFan, Poly… lượng truy cập của Việt Nam luôn nằm trong top 1. Trong đó, nhiều loại tiền ảo MLM được giới đầu tư nghi ngờ do chính người Việt Nam tự thành lập.

Những trang web tiền ảo MLM nổi tiếng hơn trên thế giới như Bitconnect, Hextracoin, Firstcoin…, Việt Nam cũng góp mặt trong top 5, không chịu kém cạnh các nước như Mỹ, Nga, Ấn Độ,…

Các nước có lượng truy cập nhiều nhất trên trang Bitconnect.com tháng 12/2017 – Nguồn: SimilarWeb

Top các nước có lượng truy cập vào iFan.io nhiều nhất tháng 12/2017 – Nguồn: SimilarWeb

Gọi vốn bằng tiền ảo tại Việt Nam chủ yếu là lừa đảo?

Nhận định về ICO tại Việt Nam, Ông Dominik – đồng sáng lập Bitcoin.vn cho biết: “Về vấn đề ICO, đến 99% là tôi không tin tưởng. Trong buổi sinh hoạt cộng đồng câu lạc bộ bitcoin ở Sài Gòn hay Hà Nội, nhiều tổ chức đề nghị chúng tôi giới thiệu một vài ICO nhưng chúng tôi đều từ chối. Các công ty ICO đều kiểm soát hoàn toàn số lượng, một khi biến mất thì toàn bộ số tiền cũng biến mất.”

Trên thực tế, cho đến nay, có nhiều đường dây huy động vốn bằng tiền ảo lừa đảo đã bị cơ quan chức năng phát hiện, triệt phá.

Ví dụ như vụ Công ty CP Phương Thái An tại Đồng Nai hồi cuối tháng 11 đã bị Cục cảnh sát phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (C50 – Bộ Công an) phát hiện với số tiền chiếm đoạt lên đến 140 tỷ đồng. Tại Bắc Giang, một nhóm lừa đảo đường dây tiền ảo tên gọi AOC với mạng lưới tại 10 tỉnh thành trên cả nước đã bị bắt giữ, những người cầm đầu đã chiếm đoạt hàng chục tỷ đồng từ người tham gia rồi chia cho nhau.

Hàng loạt các buổi giới thiệu gọi vốn đa cấp dưới cái danh “hội thảo”, “tọa đàm” vẫn diễn ra, cam kết lợi nhuận khủng (thường 30-60%/tháng) và trong số đó có những ICO len lỏi về tận các vùng nông thôn, nơi người dân còn thiếu nhiều kiến thức và thông tin dễ dàng bị những kẻ lừa đảo lợi dụng.

Bộ Luật hình sự 2015 (Sửa đổi 2017) trong đó có quy định về hành vi cung cấp, phát hành và sử dụng tiền ảo là phương tiện than toán sẽ bị xử phạt hành chính hoặc ngồi tù đã có hiệu lực từ 1/1/2018. Với những quy định này, việc trao đổi và mua bán Bitcoin có thể sẽ không bị phạt nhưng những doanh nghiệp, tổ chức tự phát hành tiền ảo để gọi vốn đầu tư gây thiệt hại cho người tham gia sẽ nằm trong diện phạm pháp.